Art stations fundation - by Grażyna Kulczyk


01.03.2008 - 02.03.2008
Studio Słodownia +3
Teatr Dada von Bzdülöw Faktor T

choreografia i taniec 
Katarzyna Chmielewska, Bethany Formica, Rafał Dziemidok, Leszek Bzdyl

muzyka 
Mikołaj Trzaska

kostiumy 
Hiroshi Iwasaki 

reżyseria 
Leszek Bzdyl

reżyseria świateł 
Michał Kołodziej

produkcja 
Dance Advance, Philadelphia Live Arts Festival, Instytut Kultury Polskiej w Nowym Jorku, Kulczyk Foundation, Klub Żak 

koprodukcja 
Staromiejski Dom Kultury w Warszawie

przy wsparciu 
Trust for Mutual Understanding w NYC, U
rząd Miasta Gdańska

premiera 
Stary Browar, Poznań (1, 2 marca 2008) / Klub Żak, Gdańsk (6 marca 2008)

premiera amerykańska 
Philadelphia Live Arts Festival (wrzesień 2008)

Niemądry dwunóg przejawia pewien zespół odruchów bezwarunkowych, które możemy nazwać Awersją do zabijania [A]. Tak się jednakowoż składa, że niektóre, z jego pierwotnych Potrzeb [P] gastronomicznych (i seksualnych?) nie mogą być zaspokojone bez zabijania przedstawicieli jego własnego gatunku lub gatunków spokrewnionych. Innymi słowy, dokonywanie czynów, których dwunóg serdecznie nie cierpi, jest jego żywotną potrzebą. To nie jest konflikt dramatyczny. To konflikt, którego - co za bezmyślność losu - nie możemy uniknąć, a więc Tragiczny [T].

Być może łatwiej byłoby wam uznać, że owa tragiczna sprzeczność zachodzi nie między awersją do zabijania a koniecznością czynienia tegoż, lecz między Strachem a Głodem; albo między wydzielaniem adrenaliny a wydzielaniem soków trawiennych, lub nawet jest to biblijna sprzeczność między zakazem posiadania dzieci a przymusem spełnienia normalnego aktu płciowego (do której to sprzeczności sprowadza się koniec końców opowieść o Rajskim Ogrodzie). Ma to znaczenie drugorzędne. Nieważne czy [A]wersja odnosi się do zabijania, czy do ryzykowania życiem w walce lub w pracy, czy też do posiadania potomstwa, a [P]otrzeba - do jedzenia, czy też pozbywania się spermy - faktor T, pierwotna tragedia pozostaje nie zmieniony i musi być przyjęty do wiadomości.
Stefan Themerson, Faktor T

Teatr Dada przyjmując "do wiadomości" powyższe stwierdzenie Stefana Themersona przenosi je na post-dramatyczne pole teatru. Aktor, po wielorakich doświadczeniach dekompozycyjnych, afabularnych i happeningowych odkrywa specyficzną [A]wersję do babrania się w kolejnych życiowych konfliktach. Podążając za odkrytą [A]wersją pogrąża się w niwelacji ego i eksplorowaniu harmonii. Ta swoista uczciwość wobec siebie samego prowadzi jednak do impotenckiej nieistotności, bezwolnej kreacji niedorobionych znaczeń, a ostatecznie do teatralnej śmierci.

I na tym można by było tę katastrofę zakończyć. Jednakże Aktor postawiony wobec widzów ulega / po raz kolejny ulega / zawsze ulega [P]otrzebie przetrwania. Ulega odwiecznej zasadzie Gry. Czyż Faktor T nie ucieleśnienia się w tej aktorskiej i post-dramatycznej sprzeczności?

Rozpięci między [A]wersją a [P]ragnieniem, zarówno Aktorzy, jak i Widzowie (ci ostatni pragnący wzruszeń i nudzący się po pięciu minutach...) stajemy raz jeszcze wobec tej teatralnej komedii niczym wobec antycznej tragedii. Beznadziejnie związani z Faktorem T, nie zdolni nie ulec Faktorowi T po raz kolejny powielamy Faktor T.

Pomysł spektaklu Faktor T (którego polska prapremiera po miesiącu rezydencji w Studio Słodownia +3 odbędzie się w pierwszych dniach marca) narodził się w 2006 roku, po entuzjastycznym przyjęciu przez krytykę i publiczność spektakli Dada w Nowym Jorku, do którego teatr przyjechał na zaproszenie kultowego teatru La MaMa oraz Instytutu Kultury Polskiej. Po tygodniu warsztatów, które zespół prowadził w Filadelfii, Dance Advance, jedna z najważniejszych organizacji wspierających działania taneczne w USA, zaproponowała grupie udział w rocznym projekcie "Bez granic - choreograficzne spotkania Polska - Filadelfia" (Out of Bounds - choreographic encounters between Poland and Philadelphia), którego efektem jest właśnie Factor T, spektakl przygotowany we współpracy z filadelfijską tancerką Bethany Formica. Próby do premiery odbywały się w dwóch etapach - w Filadelfii (jesień 2007) i w Starym Browarze w Poznaniu (luty 2008). Amerykańska premiera spektaklu odbędzie się we wrześniu 2008 podczas kolejnej edycji festiwalu Live Art. Partnerami w projekcie są także Instytut Kultury Polskiej w Nowym Jorku, Kulczyk Foundation w Poznaniu oraz Klub Żak w Gdańsku (ze wsparciem Trust for mutual understanding, miasta Gdańsk, Staromiejskiego Centrum Kultury w Warszawie).

Screenshot 5